Bitkilerin geleneksel tıpta, şu anda da modern anlamda yemeklerde ve çeşitli ilaç, takviye edici alanda kullanıldığı görülmektedir. Doğada temelde alabildiğimiz bu bitkilerin ürettiği kimyasal bileşenlerin tedavi edici mekanizmaları olduğu gözlenmektedir.

Bunlardan dünya çapında uzunca yıllardır tanınan ve kullanılan en önemli bitkilerden çörek otudur. İslam’da çokça adından söz ettiren çörek otu Ayurveda ve Siddha gibi geleneksel tıp alanlarında da kullanıldığı görülmüştür. Çörek otunun antimikrobiyal, anti-bakteriyal gibi pek çok özelliği olduğu bilinmektedir. Pek çok yabancı kaynakta da rastlandığı üzere antikanser, aneljik, böbrek, mide koruyucu olduğu da bahsedilmektedir. Çörek otu araştırmalarının bu kadar geniş etki alanına sahip olması ile de en çokça araştırmalara konu olan bitki türlerindendir. İslam’da da, “Ölüm dışında her türlü hastalığa şifa olduğu” söylenmektedir.

Bilindiği üzere çörek otu ekmeklerde poğaçalarda pek çok günlük üründe bulunmaktadır. Bununla bağlantılı olarak çörek otunun toksisitesi oldukça az olduğu için kullanımı yaygındır. Yapılan bazı çalışmalar çörek otu yağının tedavi edici boyutunun içerisinde bulunan timokinon aktif bileşeniyle bağlantılı olduğunu söylemektedir. Yapılan diğer çalışmalarda gözlenen sonuçlarda emziren anneler için süt üretimini desteklemek için de kullanılabileceği söylenmektedir. Halk tarafından bilinen en çok kullanımın gözlendiği alanlar ise solunum, sindirim sistemleri, böbrekler için ve bağışıklık destekleyici olduğu alanlardır. İbn-i Sina'nın da kitabına giren çörek otu vücudu rahatlatması ve yorgunluk, çökkün duygulardan kurtulmak içinde kullanılabileceğini yazmaktadır. Nitekim çörek otunun Hintliler ve Araplar içinde kullanımı oldukça yaygındır. Özellikle güneydoğuda astım bronşit için kullanıldığı söylenmektedir. Çörek otunun farmakolojik çalışmalarda da makalelerine rastlamak mevcuttur. Antibakteriyel, mantar önleyici konuları üzerinde çalışmalar gözlenmektedir. Antikanser, antidiyabetik özellikleri de literatürde görülmektedir. Çörek otunun sayfalarca sürebilecek araştırmaları kullanım alanları ve özelliklerine rastlanılması onu paha biçilemez bir boyuta getirmektedir. Nitekim aktarlarda taze ve güvenilir olarak tüketilmesi gereken çörek otunu gündelik hayatımızda kullanımını eksik etmeyelim.

Bir diğer bitki olan meyan kökünü Mısırlılar ve Çinlilerin de yıllarca kullandığı bitkilerdendir. Solunum yolu ve boğaz enfeksiyonları için yıllardır kullanıldığı bilinen bu bitki halk tarafından da sıklıkla kullanılmaktadır. Meyan kökünün içeriğindeki, flavonoidlere bağlı olarak yapılan çalışmaların farmakolojik boyutta olduğu da gözlenmiştir. Meyan kökünün karaciğer hastalıkları, kardiyovasküler hastalıklar ve solunum yolu enfeksiyonları içinde araştırmalara dahil olduğu görülmüştür. Geleneksel Çin tıbbında temel bitkisel ilaç olarak görüldüğü ve birçok bitkinin meyan kökü bileşeni olduğu söylenmektedir. Kullanımında vücut yorgunluğu için de tüketildiği söylenmektedir. Meyan kökü farklı bölgelerde İran, Çin, İngiltere gibi ülkelerde yetiştirildiği ve buna bağlı olarak çok çeşitli türünün olduğu da bilinmektedir. Yabancı pek çok çalışmada da meyan kökünün molekül yapısıyla bağlantılı incelemeler yapılmaktadır. Normal bir gastrointestinal sistem için destekleyici flovanoidler içerdiği görülmüştür. Ayrıca kuru öksürük için kullanıldığı nefes almada rahatlamaya yardımcı olduğu söylenmektedir. Meyan kökünün balgam söktürücü yönü de solunum sistemi için önemli olduğunu göstermektedir. Sağlık takviyesi olarak tablet haline getirilmiş meyan köküne rastlandığı gibi çayının yağının ve ekstrat halinin de olduğu bilinmektedir. Meyan kökünün toksisitesine bağlı olarak kullanımında dikkat edilmesi gerektiği de söylenmektedir. Avusturya, Almanya, Hollanda gibi ülkelerde destekleyici gıda olarak çay formunun çokça tüketildiği gözlenmektedir.

Mide fonksiyonunu destekleyici yönü ile ekstrat halinin kullanıldığı ifade edilmektedir. Genellikle akciğer solunum ve mide için kullanıldığı bilinen meyan kökünün antikanser yönü üzerine de araştırmalar yapılmıştır. Gözlenen sonuçlar ise dolaylı yoldan destekleyici boyutu olduğu düşündürtmektedir. İçeriğindeki bileşenlerin antikanser boyutu olabileceği düşünülmektedir. Kanser çalışmalarının özelleşmiş kısımlarına bakıldığında ise rahim ağzı kanseri ve meme kanseri içinde incelendiği görülmüştür. Meyan kökünün bu denli etlilerinin olduğunun görülmesi ve hala araştırmalara dahil olması onu değerli bir bitki haline getirmektedir. Bitkilerin kullanımında ise doğru yerden ve dikkatli kullanılması gerektiği bu yüzden aktarınıza danışarak almayı unutmayınız.

Sağlıklı günler dilerim.